NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
الْمُصَفَّى
حَدَّثَنَا
أَبُو
الْمُغِيرَةِ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ الْمَلِكِ
بْنُ أَبِي
غَنِيَّةَ
حَدَّثَنِي
أَبُو
إِسْحَقَ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ أَبِي
أَوْفَى
الْأَسْلَمِيِّ
قَالَ غَزَوْنَا
مَعَ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
الشَّامَ
فَكَانَ
يَأْتِينَا
أَنْبَاطٌ
مِنْ
أَنْبَاطِ
الشَّامِ
فَنُسْلِفُهُمْ
فِي الْبُرِّ
وَالزَّيْتِ
سِعْرًا مَعْلُومًا
وَأَجَلًا
مَعْلُومًا
فَقِيلَ لَهُ
مِمَّنْ لَهُ
ذَلِكَ قَالَ
مَا كُنَّا
نَسْأَلُهُمْ
Eslemli Abdullah b. Ebû
Evfâ'nın şöyle dediği rivayet edilmiştir:
Rasûlullah (s.a.v.) ile
birlikte Şam'a sefere gittik. Şam'daki Nebatlar bize gelirler, biz de onlarla
belli fiatla ve belli vade ile buğday ve zeytinyağında selem yapardık.
İbn Ebî Evfâ'ya:
Bu mallar elinde olan
kimse ile mi? denildi.
Bunu onlara sormazdık,
dedi.
İzah:
Buhari, selem
Nebat; aslı arap olup,
İran'a yerleşen bir millettir. Dillen ve nesilleri karışmıştır. Bunlara nebat
denilmesine sebep; kaynaklardan su çıkarmasını iyi bilmeleridir.
Bir başka görüşe göre
bunlar Şam'da yaşayan hristiyan Araplardir. Rum diyarına girmişler ve Şam
vadisine yerleşmişlerdir. Neylü'l-Evtâr'da, hadisin bu görüşe delâlet ettiği
belirtilir.
Hadisin Buharî'deki
rivayeti şu manadadır: "Abdurrahman b. Ebzâ ve Abdullah b. Ebî Evfâ; Biz
Rasûlullah'la birlikte ganimet elde ederdik. Şam Nebatlarından bazıları bize
gelirler, biz de onlarla tayin edilen bir vadeye kadar buğday, arpa ve kuru
üzümde selem yapardık, dediler.
Muhammed b. Ebî Mücâlid
der ki: Onların ekinleri var mıydı yok muydu? diye sordum: Bunu onlara
sormazdık, dediler."
Ahmed b. Hanbel'in
Müsned'inde de buna benzer bir rivayet vardır.
Hadis-i şerif, selemin
sahih olması için, akid anında müslemün fihin, müslemün ileyhin elinde bulunmasının
şart olmadığına delildir. İbn Reslân; "Müslemün ileyhin elinde olmayan
mal, başkalarının elinde varsa bunda selemin caiz oluşunda ihtilâf
yoktur." der.
Yukarıda'işaret
ettiğimiz gibi; Hanefîlerin görüşü, bu haberin ifade ettiği hükme uygun değildir.
Çünkü Hanefîlere göre; malın piyasada bulunması gerekir.